PRAWA DZIECKA

PRAWA DZIECKA, KTÓRE KAŻDY ZNAĆ POWINIEN

 

 

Czym są Prawa Człowieka?

Prawa człowieka można określić jako podstawowe standardy, bez których ludzie nie mogą spokojnie żyć i rozwijać się. Odmowa poszanowania praw człowieka stanowi nie tylko osobistą krzywdę dla jednostki, ale sprzyja też pojawieniu się niepokojów społecznych i politycznych wewnątrz społeczeństw i między narodami. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej uważa się za podstawę wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie.

 

Cechy charakterystyczne Praw Człowieka

• Prawa człowieka posiadamy z racji swojego człowieczeństwa - w tym sensie są to prawa naturalne.
• Praw człowieka nie trzeba kupować, zasługiwać na nie czy je dziedziczyć - są to prawa przyrodzone każdej jednostce.
• Prawa człowieka są takie same dla wszystkich ludzi bez względu na rasę, płeć, narodowość, pochodzenie społeczne, poglądy, religię, stan zdrowia - są to prawa powszechne.
• Prawa człowieka nie mogą być nikomu odebrane z żadnego powodu ( nawet przestępcom )+- są to prawa niezbywalne.
• Aby człowiek mógł żyć godnie ma jednocześnie prawo do wszystkich swoich praw - są to prawa niepodzielne.
• Prawa człowieka zwykle dzielone są na trzy grupy:
• Prawa osobiste: prawo do życia i rozwoju, do prywatności, do swobody myśli, sumienia i religii, prawo do wypowiedzi, do wyrażania poglądów, do życia bez przemocy i poniżania, prawo do informacji.
• Prawa socjalne: prawo do pracy i nauki, ochrony zdrowia, do zasiłku i pomocy materialnej w razie biedy, prawo do wypoczynku i czasu wolnego, prawo do korzystania z dóbr kultury.
  Prawa polityczne: prawo do uczestniczenia w życiu publicznym, prawo zgromadzeń i stowarzyszania się, prawo do życia w pokoju.

Dokumenty potwierdzające Prawa Człowieka

 W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, które gwarantują prawa dziecka, są: Konstytucja RP, Konwencja Praw Dziecka i ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka. Konwencja Prawa Dziecka stanowi, że dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną, wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej. No więc, jakie są te prawa dziecka? Można je podzielić na  dwie grupy.

Prawa cywilne i publiczne:

1. Prawo do życia i rozwoju;
2. Prawo do posiadania tożsamości: imienia i nazwiska, obywatelstwa, rodzinnych więzi;
3. Prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej;
4. Prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania;
5. Prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach jego dotyczących w postępowaniu administracyjnym i sądowym;
6. Prawo do bycia kochanym (nie jest to oczywiście prawo w ujęciu prawa cywilnego. Niemniej jednak było zawsze postulowane przez kochanego przez nas Korczaka. Postanowiłyśmy więc je uwzględnić…);
7. Prawo do wychowywania w rodzinie oraz kontaktów z oboma rodzicami, jeśli są oni rozwiedzeni;
8. Prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej;
9. Prawo do poszanowania godności i prywatności;
10. Dziecko nie może być zmuszane do pracy;
11. Prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15. roku życia.

 Prawa socjalne:

1. Prawo do odpowiedniego standardu życia;
2. Prawo do ochrony zdrowia i zabezpieczenia socjalnego;
3. Prawo do wypoczynku i czasu wolnego;
4. Prawo do edukacji, pogłębiania zdolności i zainteresowań;
5. Prawo do korzystania z dóbr kultury;
6. Prawo do informacji nt. swoich praw.

https://youtu.be/V1BFLitBkco

                                                                                    

Po co prawa Dzieci?

Człowiek dorosły nie ma wątpliwości, że przysługują mu prawa wynikające z istoty człowieczeństwa - prawo do życia , wolności, godności osobistej. Dzieci również powinny znać swoje prawa i wiedzieć, co one oznaczają w rzeczywistości. Nie ma dolnej granicy wieku, od której dzieci rozumieją swoje prawa . Ta wiedza jest nabywana w sposób ciągły - wraz z rozwojem umysłowym i emocjonalnym dziecka. Niektóre ze swych praw dzieci rozumieją niejako instynktownie, nawet gdy nikt im ich nie tłumaczy i tym bardziej boleśnie przeżywają ich nierespektowanie ( np. prawo do kontaktu z obojgiem rodziców po ich rozwodzie ).
Świadomość własnych praw, możliwości i ograniczeń, norm regulujących zachowanie ma bardzo duże znaczenie dla społecznego rozwoju dziecka. Wiedza o prawach człowieka ( dziecka )+była dotychczas niedoceniana. Dorośli czasem niesłusznie obawiają się, że dzieci znając swoje prawa zbuntują się przeciwko nim, będą bardziej nieposłuszne. Takie myślenie jest charakterystyczne szczególnie dla tych, którzy wychowanie postrzegają jako pełne podporządkowanie dziecka dorosłym. Uczenie dzieci ich praw nie oznacza jednak całkowitej wolności decyzji, braku obowiązków czy negacji wszelkich wartości. Jest to uczenie rozumnego korzystania ze swoich praw, możliwości i przywilejów - ściśle powiązane z rozumieniem ograniczeń, konieczności i obowiązków. Dziecko świadome swoich praw rozumie, że inni także mają prawa i ta wiedza może ułatwić proces wychowania. Uczenie przestrzegania praw innych ludzi i radzenia sobie w sytuacji naruszania praw własnych jest elementem przygotowania do życia w społeczeństwie demokratycznym. Uczenie zasad komunikacji w grupie, rozwiązywania konfliktów bez stosowania przemocy, szacunku i tolerancji dla innych ludzi oraz kształtowanie poczucia własnej godności pomoże dzieciom zrozumieć ideę i wagę praw człowieka.

Jak uczyć o prawach Dziecka?

Jak często my rodzice w procesie wychowawczym skupiamy się na wpojeniu dziecku wiedzy o ich obowiązkach, a jak rzadko o ich prawach? W zależności od rodziny i reguł, jakie w niej panują, różnie wyglądają prawa dzieci. W niektórych rodzinach wolno więcej, w niektórych mniej. W niektórych dzieci mają problemy z rozwojem własnych zainteresowań, realizując wolę rodziców, zaś w niektórych – rodzice przeszukują torby i czytają korespondencję, naruszając tym samym prawo do prywatności. Prawa dziecka – to pierwszy stopień do zapoznania się z szerszym pojęciem – prawami człowieka, które są niezmiernie ważne w życiu społecznym.

              

Nauka o prawach dziecka w przedszkolu

Przedszkolna edukacja w zakresie praw dziecka jest przede wszystkim nie nauką o prawach, ale nauką na rzecz praw dziecka. Zajęcia dotyczące praw dziecka powinny wyposażać dzieci w takie umiejętności jak: słuchanie innych, współpraca, przestrzeganie zasad dobrej komunikacji, próby rozwiązywania problemów moralnych i konfliktów międzyosobowych, przejawianie odpowiedzialności i inicjatywy, rozróżnianie dobra i zła, wyrażanie swoich przekonań. Umiejętności te pomogą w przyszłości dzieciom m. in. w analizowaniu otaczającego je świata, zrozumieniu, że prawa człowieka są sposobem na poprawę ich życia oraz życia innych ludzi, podejmowaniu działań na rzecz ochrony praw człowieka.
Praktyczny trening w zakresie znajomości własnych praw i praw innych przenika wszystkie społeczne doświadczenia dzieci w przedszkolu, kształtując ich postawy. Świadomość wagi praw innych wyrabia w dzieciach świadomość praw własnych

 

Skuteczna edukacja w zakresie praw dziecka może odbywać się wyłącznie metodami aktywizującymi zwanymi również interaktywnymi, a najlepiej można je zrozumieć poprzez doświadczanie ich w życiu codziennym. Każdy w przedszkolu dostarcza dziecku przeżyć, które pomogą mu zrozumieć takie pojęcia jak: tolerancja, sprawiedliwość, uczciwość, prawda.

Faktycznie postrzeganie praw człowieka przenika również interpersonalne relacje między nauczycielem a dzieckiem, między nauczycielem a rodzicami, między nauczycielem a dyrektorem, pamiętajmy, że bacznym obserwatorem tych relacji jest również małe dziecko.

Nie sposób przecenić także znaczenia taktyki rozwiązywania przez nauczyciela konfliktów w grupie dzieci.

Realizując zasadę, ze nie ma odpowiedzialności bez możliwości współdecydowania- pozwólmy dzieciom współtworzyć model rozwiązywania trudnych sytuacji w grupie.

Metody pracy ułatwiające realizację problematyki praw dziecka  w przedszkolu.

• Normy grupowe.

Jest to rodzaj umowy społecznej określającej zasady funkcjonowania grupowego. Normy te mogą mieć charakter ogólny lub bardziej szczegółowy, określający również system kar za ich nieprzestrzeganie.

Spisane normy grupowe przyczyniają się do integracji grupy i umiejętności współdziałania, co jest istotną umiejętnością w normach ochrony praw dziecka w przedszkolu. Normy grupowe muszą być stale weryfikowane, aby sprawdzić czy każdy punkt jest sprawiedliwy i nadal aktualny.

• Scenki dramowe.

Odgrywanie scenek jest metodą wywodzącą się z dramy i jest formą krótkiego, improwizowanego przedstawienia odgrywanego przez dzieci i przygotowywanego zazwyczaj z pomocą nauczyciela. Drama może pomóc dzieciom w zrozumieniu danej sytuacji i ułatwić wczucie się w położenie bohaterów scenki np. zrozumieć odczucia dziecka, które jest „ kozłem ofiarnym” w grupie.

• Praca w parach.

Podział grupy na pary lub mniejsze grupy może dać dzieciom więcej okazji do aktywnego udziału w zajęciach. Pary lub grupy mogą wymyślić wiele pomysłów w krótkim czasie lub pomóc dzieciom w zrozumieniu pojęć abstrakcyjnych w oparciu o własne doświadczenia.

• Odmiana burzy mózgów polegająca głównie na zadawaniu pytań w formie quizu- możemy ją zastosować na podsumowanie zajęcia dotyczącego praw dziecka.
• Rysowanie lub inna forma ekspresji plastycznej.

Rysowanie jako metoda pracy przydatna w realizacji problematyki praw dziecka może być stosowana w celu rozwinięcia takich umiejętności jak:

współpraca w zespole, poznanie odczuć, reakcji czy potrzeb innych.

• Opowiadania, bajki lub historyjki z całego świata.

Opowiadania i bajki z różnych krajów inspirują, poszerzają zasób słów i wiedzę dzieci na temat warunków życia w różnych krajach. Pozwalają również dostrzec różnice i podobieństwa między ludźmi. Przykładów bajek i opowiadań pochodzących z różnych krajów jest bardzo wiele. Pomagają zrozumieć m.in. takie pojęcia jak sprawiedliwość, zaufanie, tolerancja. Baśnie i bajki ( np. Andersena czy braci Grimm) opowiadające o cierpieniu dzieci mogą być bardzo przydatne przy omawianiu tematów dotyczących praw dziecka.

              Przedszkole powinno wychowywać dzieci ku dobru, czyli tak, aby w przyszłości umiały kochać, szanować, powstrzymywać się od krzywdzenia tych, którzy znajdują się w ich otoczeniu. Tak, żeby również musiały zadbać o siebie. Oznacza to umiejętność pogodzenia własnego rozwoju, własnych interesów, własnego zdrowia i szczęścia z interesami i szczęściem innych.

              Dzieci uczą się zarówno przez modelowanie i naśladowanie, jak i wyciąganie wniosków i własnych błędów. Nauka tak złożonych umiejętności zajmuje dużo czasu, jest procesem, który w przedszkolu się zaczyna, ale bynajmniej nie kończy.

Zadaniem przedszkola jest stworzenie takich warunków, aby dzieci mogły doświadczyć tego co dobre i co służy rozwojowi ich samych oraz innych ludzi. Aby nabyły, w takim stopniu w jakim potrafią i są gotowe, umiejętności potrzebne w życiu społecznym.

Celem nauczycieli jest:

• przekazanie dzieciom szacunku dla prawa
• wykształcenie u dzieci kompetencji w tworzeniu prawa oraz poczucia siły i sprawności
• wykształcenie u dzieci wiary, że poradzą sobie godnie z coraz bardziej komplikującym się światem społecznym.

Wypełniając zadanie, jakim jest stwarzanie warunków do nabywania kompetencji społecznych, kierujemy się następującymi zasadami:

• organizujemy otoczenie dziecka tak, aby mogło poruszać się w nim swobodnie; dzieci mają wiele wolności i dużą swobodę wyboru
• dbamy o to, żeby dzieci znały swoje prawa
• podstawowe normy są bardzo jasne, przekraczanie ich jest niedopuszczalne; norm ustalonych przez dorosłych jest bardzo niewiele
• unikamy szukania winnych, traktując konflikty między dziećmi jako problem do rozwiązania
• zamiast kar, dzieci ponoszą konsekwencje wcześniej wspólnie ustalone
• pozostałe zasady ustalają dzieci, same lub wraz z nauczycielami

W przedszkolu działalność, mająca na celu promowanie praw dziecka wśród przedszkolaków przebiega w dwóch kierunkach:

• bezpośrednio – poprzez tworzenie odpowiedniej atmosfery w placówce, szukanie nowych form i metod pracy,
• pośrednio – poprzez prowadzenie polityki społecznej ukierunkowanej na pomoc dziecku i rodzinie, skierowanej do osób najbardziej potrzebujących, oraz gromadzenie dokumentów i literatury, poruszającej temat praw dziecka.

         Ważne jest, by wyposażyć dziecko we właściwy system wartości i tym samym dobrze przygotować do aktywnego uczestnictwa we wszystkich dziedzinach życia, współdziałania ze środowiskiem społecznym, kreatywności i samodzielności, a także odgrywania ról społecznych. Wychowanek zaś, pod czujnym okiem nauczyciela, będzie rozwijał w sobie zdolności rozpoznawania tych wartości, rozróżniania tego co dobre, a co złe.

Owocem naszej pracy z dzieckiem będzie jego postawa względem siebie samego, drugiego człowieka, regionu, państwa. Praca ta stanowi punkt wyjścia do umiejscowienia dziecka w określonym systemie wartości.

 

 

Korczakowskie Prawa Dziecka:

1. Prawo do radości.
2. Prawo do wyrażania swoich myśli i uczuć.
3. Prawo do szacunki.
4. Prawo do nauki przez zabawę i bycie sobą.
5. Prawo do niepowodzeń i łez.
6. Prawo do własności.
7. Prawo do bycia sobą.
8. Prawo do niewiedzy.
9. Prawo do upadków.
10. Prawo do tajemnicy.

 

Niech się wreszcie każdy dowie i rozpowie w świecie całym,

Że dziecko to także człowiek, tyle, że jeszcze mały.

Dlatego ludzie uczeni, którym za to należą się brawa,

Chcąc wielu dzieci los odmienić, spisali dla was mądre prawa.

Więc je na co dzień i od święta spróbujcie dobrze zapamiętać.

Tak się w wiersze poukładały prawa dla dzieci na całym świecie,

Byście w potrzebie z nich korzystały najlepiej, jak umiecie

                                              

                               

Opracowane na podstawie  informacji z internetu